Orhun Atmış  |  Ed. Seda İstifciel

Ramazan Can & Cem Sonel’in hem ortak üretimleri hem de bireysel işleri Anna Laudel İstanbul’da “All The Good Memories Are Stored” sergisinde görülebilir. Sergi 15 Kasım’dan 12 Ocak 2025 tarihine kadar ziyaret edilebilecek. 

Üretimlerini birbirinden zıt malzemelerle yapan iki sanatçı... Ramazan Can’ın eserlerinde Şamanizm ve modern mistisizm hayati bir rol oynuyor. Eserlerinde Anadolu motiflerinin izlerini kullanırken bu motiflerle biraz mesafeli bir ilişki kuruyor ve onları neo-ekspresyonist unsurlarla birleştirerek tarihsel bağlamlarından da koparıyor. Çalışmaları resimden kolaja, neon ışık çalışmalarından heykele kadar uzanıyor ve doğası gereği politik olmayan ancak tarih ve modern toplum üzerine belli bir anlatı barındıran içerikler sunuyor.

DİJİTALİN TEMELİ: 0 VE 1

Cem Sonel ise grafik tasarım çıkışlı bir sanatçı. Yarı dijital duvar resmi sergileyen ilk sanatçılardan... Simetriye “takıntılı” olduğunu dile getiriyor. Daha önce 2022 yılında Anna Laudel İstanbul’da açılan “One and Zero Makes Two” sergisi de yine dijitalin temelini oluşturan “0” ve “1” rakamları üzerine kuruluydu. 

İki sanatçının atölyesi de Ankara’da. Hatta çok yakın mesafede oldukları için sık sık birbirlerini ziyaret edebiliyorlar. Sonel ve Can’ın dostluğu 2019 yılına kadar uzanıyor. Mamut Art Project’e seçilen Sonel’in eserleri Can’ın aracıyla taşınabilmiş. O günden bugüne dostlukları sürüyor. Sonel, bugünkü serginin üretim sürecini anlatırken üretim aşamasının çok hızlı bittiğini dile getiriyor. Bunun da Can’la birlikte çalışmanın rahat olmasından dolayı olduğunu belirtiyor. Gerçekten de yüzyıllardır insan hayatında olan halıyla 50 yıldır aşina olduğumuz LED’i, yani gelenekselle çağdaş  malzemeyi bir araya getirmek uyum istiyor. İyi anlaşan iki arkadaşın bir araya gelmesiyle de ortaya başarılı işler çıkıyor. 

Ramazan Can, geçmişte İslam’da yasak olan tasvirin halı motiflerinde sonsuz sayıda soyut desen ortaya çıkardığını dile getiriyor. Sonel de buna ekleme yapıyor; “Algoritma kavramı aslında hep bizimleydi, halıda gözlemlenebilen desenler de birer algoritma.” Serginin giriş katında birbirini tamamlayan halılar ve ledler görüyoruz. Bir duvarda ise sadece “makinelerin okuyabileceği” 0 ve 1’lerden oluşan bir eser yer alıyor. 

‘HELLO WORLD’

Sanatçılar giriş kattaki “We bring you greetings from the nomads” eserinin aslında serginin de bir özeti olduğunu söylüyor. Diğer eserlerde bir bölümünü gördüğümüz bütün malzemeler bu eserde hep birlikte var oluyor: halı, beton, dokuma ve LED... “Hello World” yazısı ise aslında dijital dünyaya bir atıf. Yazılımcılıkta kodlama eğitimi alırken ilk öğrenilen şey “Hello World” yazısını yazabilmek. 

Serginin ikinci katında ise merdivenlerden çıkar çıkmaz sizi dijital bir muska karşılıyor, belki de kötülüklerden koruyor! Salona giriş yaptığınızda sağ tarafta tanıdık bir resim görüyorsunuz; Rene Magritte’in “Bu bir pipo değildir” resminin Ramazan Can tarafından halıya dokunmuş hali... Hemen solunuzda duvar boyunca çözülen yapbozlar şeklindeki halı sizi büyülüyor. 

TABELA KİRLİLİĞİ 

Sonel’in “Symmetry” eseri ise sizi hiç görmediğiniz kadar estetik bir tabela imgesi karşılıyor. Simetriye takıntılı olduğunu dile getiren Sonel, bir yandan da görsel tasarım çıkışlı olmanın algıda seçiciliğe yol açtığını vurguluyor. “Şehirlerde tabela kirliliği yüzünde şehri göremiyoruz” diyen sanatçı, kodlar kullanarak, simetrik, estetik bir led tabela tasarlamış. 

“All The Good Memories Are Stored” sergisinde vurgulanan kolektif hafıza, insanların birlikte aynı anda yaşadıkları geçmiş üzerine değil; geçmişin bilgisinin ortak olmasına odaklanıyor. Piksel tabanlı LED ve halıların birleşimden oluşan eserlerde sanatçılar geçmiş ve geleceği çağdaş bir yaklaşımla birbirine bağlıyor. Sergideki üretimler, Andreas Huyssen’ın belleğin zamansal statüsü üzerine düşüncelerine de atıfta bulunuyor.

Ramazan Can & Cem Sonel, geçen yıl Almanya’nın Köln şehrinde düzenlenen dünyanın en köklü sanat fuarı Art Cologne’de ortak üretimlerini sergilediler. Anna Laudel İstanbul’daki yeni sergilerinde Art Cologne’de yer alan iki eserin yanında ortak ve bireysel üretimleri olan yaklaşık 20 yeni eser yer alıyor.